اهمیت دوره‌ی پیش دبستانی در کودکان

دوره پیش دبستانی دوره ای است که کودکان یک یا دو سال قبل از ورود به دبستان میگذرانند. برنامههای آموزشی و پرورشی کودکان پیش دبستانی بر اساس نیازها و استعدادهای آنان و با رعایت مقتضیات جدید زندگی طراحی میشود. ارتباطات اجتماعی و خودیاری، آموزش مقدماتی خواندن و نوشتن و حساب کردن و پرورش ذوق کودکان در زمینه تفاوت‌‌های فردی آنان و در جهت وصول به هدفهای اصلی و جزیی از برنامههای مهم آموزش پیشدبستانی است.

در اسناد و مدارک مربوط به دوره پیش دبستانی، اهداف این دوره بدین شرح آمده است:

کمک به رشد جسمی، ذهنی، عاطفی، شخصیتی و اجتماعی کودکان؛

پرورش تواناییها و استعدادهای کودکان؛

تقویت قوای جسمی کودکان به منظور آماده شدن آنان برای تحصیلات دوره ابتدایی؛

آماده کردن کودکان جهت فراگیری بیشتر و آسانتر مفاهیم آموزشی؛

فراهم کردن زمینه لازم برای آموزش بهتر در مناطق محروم و مناطقی که دارای گویش محلی هستند؛

کمک به خانوادههای کم درآمد در استفاده از یک محیط سالم تربیتی برای پرورش کودکان آنها

سالهای آغازین زندگی کودک، یکی از مهمترین دورههای رشد او به شمار میآید و آنچه در این دوران رخ میدهد به طور اساسی بر رشد بعدی کودک اثرگذار است. از آن جا که اساس شخصیت فرد در دوره پیش دبستانی شکل میگیرد، محققان و صاحب نظران ارایه آموزشهای اثربخش در این دوران را برای رشد بعدی کودک بسیار مهم میدانند. اکثر مطالعات و پژوهشها نشان میدهند که محیط خانواده پاسخگوی رشد اجتماعی کودک بعد از چهار سالگی نیست و کودکان در این سن نیاز به شرکت در فعالیتهای اجتماعی بیشتری دارند و حضور در محیطهای پیش دبستانی این امکان را به آنها میدهد تا با کودکان هم سن و سال خود ارتباط برقرار کرده و به تدریج مهارتهای اجتماعی لازم را برای برقراری روابط اجتماعی به دست بیاورند. از طرف دیگر، کودک برای برخورداری کامل از آموزشهای دوره ابتدایی نیاز به یک انضباط فکری دارد که به طور معمول خانواده قادر به فراهم ساختن آن نیست. در دوره‌ی پیش دبستان، مربیان از طریق فعالیتهای مختلف مثل بازی و کارهای دستی به تدریج نظم و انضباط ذهنی لازم را در کودکان ایجاد میکنند. مرحله آموزش پیش دبستانی، همچنین به متخصصان سنجش استعدادها و توانایی های تحصیلی کودکان اجازه می دهد به موقع تواناییها و ناتواناییهای ذهنی و میزان آمادگی کودکان را برای حضور در آموزشهای پیش دبستانی مورد سنجش قرار دهند و کودکانی را نیز که از این بابت نیازمند آموزشهای جبرانی هستند، شناسایی کنند. چند عامل اجتماعی و اقتصادی نیز بر اهمیت و ضرورت آموزش پیش دبستانی میافزایند. از جمله شرکت فزاینده زنان در فعالیتهای اجتماعی موجب افزایش درخواست برای آموزشهای پیشدبستانی شده، زیرا زنان شاغل نیازمند وقت آزاد برای پرداختن به شغل و حرفه خود هستند. در گذشته نه چندان دور مادر بزرگها وظیفه مراقبت از کودکان پیش دبستانی را در هنگامی که مادران آنها به محل کار خود می رفتند، به عهده داشتند، اما اکنون با توجه به تغییرات اجتماعی، مادر بزرگ ها کم تر این وظیفه را به عهده میگیرند و این امر منجر به افزایش تقاضا برای استفاده از مهدکودکها و مراکز پیش دبستانی شده است. کودکانی که دوره پیش دبستانی را می گذارنند، نسبت به کودکانی که این دوره را طی نکردهاند و وارد دوره ابتدایی شدهاند، موفق تر بودهاند.

یش دبستانی برای کودکان می تواند با مزایای قابل توجهی برخوردار باشد. که با توجه به آنها بهتر است کودکان خود را در کلاسهای پیش دبستانی ثبت نام نمایید. از مهمترین مزایای پیش دبستانی برای کودکان می توان به موارد زیر اشاره نمود.

بهترین و مناسب ترین سن برای شروع یادگیری در کودکان سن 4 تا 6 سالگی است. بنابراین حضور در کلاسهای پیش دبستانی میتواند ذهن آنها را برای یادگیری تقویت نماید.
از طرفی برخلاف مدرسه در پیش دبستانی تمامی مطالب با کمک بازی و سرگرمی به کودکآموزش داده می‌شود. به همین دلیل ترس و نگرانی کودک از حضور در مدرسه، به میزانقابل توجهی کاهش می‌یابد.
در پیش دبستانی به تقویت مهارتهای زبانی و همچنین درک ریاضی کودکان پرداخته می شود.
حضور در پیش دبستانی برای کودکان یک فرصت بسیار مناسب برای رشد مهارت ‌هایفردی و اجتماعی آن‌ها است.
همچنین مهارتهای ارتباطی آن ها نیز به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
در این کلاس های پیش دبستانی به کودک آموزش داده می شود که چگونه کارهای شخصی خود را انجام دهد و بدون حضور والدین ساعت های نسبتا طولانی را در مدرسه طی نماید.
آموزش نحوه صحیح استفاده از مداد رنگیها، رنگ آمیزی نمودن، ساخت کاردستی و … در این کلاسها تاثیر فوقالعاده زیادی در تقویت مهارتهای حرکتی کودک دارد.
برنامهریزی داشتن و انجام فعالیت ها به صورت ساختار یافته از دیگر مزایای پیش دبستانی برای کودک است. معمولا کودکانی که در کلاس‌های پیش دبستانی شرکتمی‌نمایند، یاد میگیرند که چگونه وسایل خود را جمع نمایند، غذای خود را به تنهایی بخورند و …

کتابهای پیش دبستانی برای کودکان با توجه محیط و سیستم آموزشی پیش دبستانی متفاوت است. اما محتوای کتابهایی که مورد استفاده قرار میگیرند، تا حدود بسیار زیادی یکسان میباشند. برخی از مراکز پیش دبستانی تنها با استفاده از کتاب به آموزش مفاهیم به کودکان می پردازند و برخی دیگر از فلش کارتها و تصاویر جذاب برای یادگیری بهتر آنها استفاده می نمایند. به طور کلی از محتواهای درسی پیش دبستانی برای کودکان میتوان به موارد زیر اشاره نمود.

1. آموزش بازی و سرگرمی ها
2. یادگیری صداها و نحوه بیان آواها
3. آموزش شمردن اعداد به کودکان 
4. نحوه صحیح رنگ آمیزی و قدرت تمرکز برای جلوگیری از بیرون زدگی رنگ ها
5. یادگیری ریاضی در سطح ابتدایی و ساده مانند جمع دو عدد کوچک و یا تفریق آن ها
6. آموزش خواندن و تشخیص ساعت و زمان
7. یادگیری مهارت و آموزش نقاشی به کودک و استفاده از خطوط و رنگ برای کشیدن شکلمورد نظر
8. نوشتن نام خود و حروف الفبا به ساده ترین و ابتدایی ترین حالت ممکن
9. یادگیری زبان انگلیسی که معمولا علاوه بر کتاب، از موسیقی و بازی برای آموزش آن استفاده می شود.
10. کتاب علوم پیش دبستانی برای کودکان نیز به صورت ابتدایی به شناخت طبیعت توسطکودکان پرداخته می شود.